بررسی اثرات زن یا مرد بودن در حقوق کیفری ایران
در دانلود پایان نامه کارشناسی ارشد رشته حقوق به بررسی اثرات زن یا مرد بودن در حقوق کیفری ایران می پردازیم |
دسته بندی | فقه،حقوق،الهیات |
فرمت فایل | doc |
حجم فایل | 326 کیلو بایت |
تعداد صفحات فایل | 149 |
دانلود پایان نامه کارشناسی ارشد رشته حقوق
بررسی اثرات زن یا مرد بودن در حقوق کیفری ایران
چكیده
در این پژوهش تاثیرات جنسیت در حقوق كیفری ایران با مراجعه و ملاحظه قوانین و مقررات اعم از ماهوی و شكلی مورد بررسی قرار گرفت كه مقنن با مد نظر قرار دادن جنسیت زن و مرد،تفاوت و تمایز در برخی موضوعات را اعمال كرده است. در عناوین مجرمانه جرایمی شناسایی گردیده است كه مختص جنس معینی بوده و در سن مسئولیت كیفری و زمان آن زن و مرد وضعیت یكسانی ندارند. به نحوی كه شروع مسئولیت كیفری زن زودتر از مرد است. در میزان دیه و پذیرش پرداخت دیه دیگری شرایط مساوی بین آنان حاكم نیست و زن جزء افرادی كه عهدهدار دیه دیگران هستند، محسوب نمیگردد. در تخفیف و تشدید مجازات اثر جنسیت قابلملاحظه و موارد تخفیف مجازات هر یك در مقایسه با دیگری احصاء شده است. اثبات جرم و اجرای مجازات مباحثی میباشند كه زن و یا مرد بودن در آن بیتاثیر نیست. شهادت زنان در بعضی جرایم قابل پذیرش نبوده و در قسامه جز زمانی كه مدعی یا مدعیعلیه باشند، نقشی ندارند. در قتل عمد اگر قاتل پدرو یا جدپدری باشد، اجرای قصاص ممكن نیست و چنانچه مقتول زن باشد، باید ابتدا نصف دیه مرد را پرداخت، آنگاه قصاص را اجرا كرد. قانونگذار در شیوه و كیفیت اجرای حد رجم و حد جلد و موارد تاخیر اجرای مجازات و مجازاتهای قابل تاخیر نیز جنسیت را مؤثر و بین زن و مرد تفاوت قائل شده است.
کلمات کلیدی:
زن
مرد
جنسیت
حقوق کیفری ایران
مقدمه
انسان به عنوان كسی كه خداوند به او بزرگواری بخشیده و بر تمام آفریدگان جهان برتری داده و در زمین جانشین خود قرار داده، حقوقی را نیز دارا است. همان انسانی كه چنان مقام و منزلتی را دارا است، وظایف و تكالیفی نیز برای او مقرر گردیده تا بتواند در جمع بین حق و تكلیف و عمل به آن به هدف نهایی كه قرب الیالله است نائل شود. انسانها از لحاظ توانایی و شایستگی و ارزش در جهت تكامل هیچگونه تفاوتی با یكدیگر ندارند و در دارا شدن حق و تكلیف نیز نمیتوان برای آنها تفاوتی قائل شد. لیكن هر گاه اجتماعی را به وجود آورند، در اعمال و اجرای حق در جهت نظم بخشیدن به جامعه و روابط اجتماعی و دیگر امور مربوط به آن ممكن است به لحاظ شرایط و اقتضائات جامعه و طبیعت ذاتی بشر، تمایزاتی از جهات گوناگون پدید آید. در عالم حقوق همه انسانها در برابر قانون یكسان بوده و فرقی بین آنان وجود ندارد.
در حقوق كیفری كه قواعد آن آمره و مربوط به نظم عمومی جامعه است، وضعیت حاكم، برای همه شرایط مساوی را مقرر مینماید. در حقوق كیفری ایران كه ملهم از حقوق اسلامی است، هیچگونه تبعیضی علیه هیچ فردی روا نمیشود. اصولاً از نظر قانونگذار جنسیت در وضع مقررات و تعیین عناوین كیفری و دلایل اثبات جرم و میزان مجازات و مسئولیت بیتاثیر است و همه افراد از نگاه قانون برابر فرض شدهاند، اما این اصل با توجه به عرف و اعتقادات حاكم بر جامعه در موارد خاصی كه مربوط به خلقت ذاتی و میزان حضور در اجتماع و فعالیتها و نوع روابط و كاركرد و ویژگیهای فیزیكی و روحی افراد میشود، ثابت و لایتغیر نیست و تحت تاثیر جنسیت موجب تصویب مقرراتی شده كه با بررسی آن تفاوت بین دو جنس در موضوعات مختلف آشكار میگردد. زیرا حقوق جزا رشتهای است كه از یك سو به جرایم و واكنشهای كیفری و از طرف دیگر به چگونگی اثبات و اجرای آن پرداخته است، كه در این میان هر یك از زن و مرد را میتوان در تاثیرگذاری جنبههای مختلف حقوق جزا موثر تلقی نمود.
مقنن جمهوری اسلامی ایران در مسئول دانستن افراد در امور كیفری ضمن توجه به جنس آنان زمان شروع مسئولیت هر یك را متفاوت از دیگری و در تعیین عناوینی كه دارای مجازات و وصف مجرمانه است روشی را برگزیده كه زن و یا مرد بودن عنوان خاص خود را داشته باشد و چنانچه درمقام اثبات جرم به عنوان دلیل مثبت ان باشد اثارهریک متغیراست.درحقوق کیفری ایران نوع و میزان مجازاتی كه در بعضی جرایم برای مرد مقرر گردیده در همان موضوع با مجازات جنس مخالف فرق دارد ودر اجرای مجازات ضمن وجود اختلاف وتفاوت در شیوه وکیفیت اجرا مواردی که موجب تاخیرمیشوندو مجازاتهای قابل تاخیر برای مرد و زن یكسان نمیباشد، وضع چنین مقرراتی باعث شده است تا عدهای آن را برتری مرد نسبت به زن و تبعیض (چه مثبت و چه منفی) علیه زنان و مخالف حقوق بشر تلقی كنند و علیه مقررات كه عمدتاً بخشی است كه از حقوق اسلامی اقتباس شده است، موضعگیری و انتقاد و تبلیغ نمایند. همین امر سبب طرح مسائل و مباحث مربوط به حقوق زن در جهت دفاع و حمایت از زنان برای داشتن حقوق مشابه و یا مساوی با مردان گردیده است.
اما در مورد مردان با نگرشی كه در بعضی افراد وجود دارد مبنی بر برتری نسبت به زن، تلاشی در جهت شناسایی حقوق واقعی و قانونی آنان تحت عنوان حقوق مرد و امثال آن صورت نگرفته است. آنچه مرا در انتخاب عنوان پایاننامه ترغیب نمود همین امر و مباحث مربوط به حقوق زن و مرد و تفاوتهای بین آن دو و عدم وجود منبع و موضوع جامع در امور كیفری هر دو جنس – كه بتوان به آسانی بهره برد- می باشد. درباره موضوع انتخابی با بررسی قوانین و مقررات كیفری و منابع مرتبط ضمن شناسایی عناوین و مسائل گوناگون كه تاثیرپذیر از جنسیت بوده است، هر یك از مسائل توصیف و بعضاً تحلیل خواهد شد، به طوری كه مطالعه و مراجعهكننده به رساله قادر خواهد بود مسائل كیفری مربوط به هر جنس را فراگرفته و بشناسد.
فهرست
چكیده1
مقدمه2
1- بیان مساله4
2- اهمیت تحقیق4
3- هدف تحقیق5
4- روش كار5
5- سوالات5
6- فرضیات6
7- پیشینه7
8- ساماندهی موضوع8
فصل اول:آثار جنسیت در عناوین مجرمانه10
مقدمه10
1-1 عناوین مجرمانه مختص مردان11
1-1-1 لواط11
1-1-2 تفخیذ13
1-1-3 برهنه زیر یك پوشش خوابیدن دو مرد16
1-1-4 ترك انفاق نسبت به همسر17
1-1-5 ازدواج با زن شوهردار یا در عده دیگری19
1-1-6 عدم ثبت واقعه ازدواج دائم21
1-1-7 عدم ثبت طلاق22
1-1-8 عدم ثبت رجوع24
1-1-9 ازدواج قبل از بلوغ دختر25
1-1-10 انكار زوجیت26
1-2 عناوین مجرمانه مختص زنان28
1-2-1 مساحقه28
1-2-2 برهنه زیر یك پوشش قرار گرفتن دو زن29
1-2-3 بدحجابی31
1-2-4 ازدواج زن شوهردار یا در عده با دیگری33
1-2-5 ادعای زوجیت و مطالبه حقوق مالی ناشی از ازدواج برخلاف واقع35
فصل دوم:آثار جنسیت در سن و میزان مسئولیت كیفری و مجازات38
مقدمه38
2-1 تاثیر جنسیت در سن مسئولیت كیفری و میزان مسئولیت و دیه39
2-1-1 اثر جنسیت در سن مسئولیت كیفری39
2-1-2-1 عاقله43
2-2-2-1-1 درجه و محدوده مسئولیت عاقله44
2-1-2-1-2 اثر جنسیت در عاقله46
2-1-3 تاثیر جنسیت در میزان دیه47
2-1-3-1 دیه قتل48
2-1-3-2 دیه عضو50
2-1-3-3 دیه ضرب و جرح52
2-1-3-4 صدماتی كه نیاز به ارش دارد53
2-2 آثار جنسیت در میزان مجازات54
2-2-1 اثر جنسیت در تخفیف مجازات55
2-2-1-1 موارد تخفیف مجازات مردان در مقایسه با مجازات زنان55
2-2-1-1-1 عدم حد در صورت تكرار خوابیدن دو مرد زیر یك پوشش56
2-2-1-1-2 نسبت دادن زنا یا لواط توسط پدر یا جد پدری56
2-2-1-1-2-1 پدر یا جد پدری و فرزند هر دو مسلمان یا نامسلمان باشند59
2-2-1-1-2-2 پدر یا جد پدری و فرزند یكی مسلمان و دیگری نامسلمان باشد60
2-2-1-1-3 قذف همسر متوفی توسط شوهرش60
2-2-1-1-3-1 هر دو مسلمان یا نامسلمان باشند63
2-2-1-1-3-2 یكی مسلمان دیگری نامسلمان باشد64
2-2-1-1-4 سرقت پدر از مال فرزند66
2-2-1-1-5 قتل فرزند توسط جد یا جد پدری67
2-2-1-1-5-1 پدر یا جد پدری و فرزند هر دو مسلمان یا کافر باشند69
2-2-1-1-5-2 پدر یا جد پدری و فرزند یکی مسلمان، دیگری کافر باشد69
2-2-1-1-5-3 قتل فرزند حاصل از زنا70
2-2-1-1-5-4 قتل فرزند رضاعی71
2-2-1-1-5-5 قتل فرزند حاصل از لقاح مصنوعی71
2-2-1-1-6 ایراد صدمات بدنی زن توسط مرد74
2-2-1-1-7 جواز قتل و ضرب و جرح همسر ومرد اجنبی75
2-2-1-2 موارد تخفیف مجازات زنان در مقایسه با مجازات مردان77
2-2-1-2-1 حد زنا77
2-2-1-2-1-1- زنا با زن پدر77
2-2-1-2-1-2- زنای غیر مسلمان با زن مسلمان79
2-2-1-2-1-3 زنای محصنه با نابالغ79
3-2-1-2-1-4 زنای زن متاهل قبل از دخول80
2-2-1-2-2 همجنس بازی81
2-2-1-2-3 قوادی82
2-2-1-2-4 تعرض نسبت به زنان83
2-2-1-2-5 مزاحمت برای زنان84
2-2-1-2-6 توهین به زنان در اماکن عمومی و معابر85
2-2-1-2-7 رعایت موازین شرعی در مورد متهمین زن هنگام بازجویی86
فصل سوم:آثار جنسیت در اثبات جرم و اجرای مجازات88
مقدمه88
3-1 آثار جنسیت در اثبات جرم89
3-1-1 شهادت89
3-1-1 تاثیر جنسیت در اعتبار شهادت91
3-1-1-1-1 عدم اعتبار شهادت مرد91
3-1-1-1-2 عدم اعتبار مطلق شهادت زن و اعتبار شهادت مرد92
3-1-1-1-3 عدم پذیرش گواهی زن بدون همراهی مرد93
3-1-2 قسامه95
3-1-2-1 موارد قسامه96
3-1-2-2 نصاب قسامه97
3-2 آثار جنسیت در اجرای مجازات101
3-2-1 اجرای مجازات مردان101
3-2-1-1 اجرای قصاص102
3-2-1-1-1 قتل فرزند توسط پدر یا جد پدری102
3-2-1-1-2 قتل زن توسط مرد103
3-2-1-1-3 قتل خنثی توسط مرد104
3-2-1-1-4 قطع عضو یا جرح زن توسط مرد105
3-2-1-2 شیوه و کیفیت اجرای مجازات در قیاس با زنان106
3-2-1-2-1 اجرای حد رجم106
3-2-1-2-2 اجرای حد جلد108
3-2-2-1 اجرای مجازات زنان110
3-2-2-1 تاخیر در اجرای مجازات110
3-2-2-1-1 موارد تاخیر در اجرای مجازات111
3-2-2-1-2 مجازاتهای قابل تاخیر115
نتیجه گیری120
پیشنهاد ها125
منابع و مآخذ127
Abstract132