پایان نامه کارشناسی رشته علوم تربیتی با عنوان مفهوم برنامه درسی و تاریخچه برنامه ریزی درسی
مقدمه
برنامه درسی از نظر لغت از كلمه لاتین Currere به معنای راهی كه باید طی شود گرفته شده است. از برنامه درسی تعاریف متعددی شده است كه اینك به چند مورد آنها اشاره خواهیم كرد.
تعاریف مختلف از برنامه درسی از صاحبنظران :
بوبیت: فعالیتهایی كه كودكان و نوجوانان باید انجام دهند تا توانایی انجام فعالیتهای ضروری برای زندگی بزرگسالی در انها به وجود اید.
كازول و كمپ بل: برنامه آموزشی عبارت است از همه فعالیتهای كه از سوی كودكان تحت راهنمایی و نظارت معلمان انجام می شود.
ماكنزی:برخورد فراگیر با ابعاد مختلف كه تحت هدایت مدرسه طرح ریزی شده است
تانر و تانر: تجربیات آموختنی و نتایج مورد نظر به صورت طرح ریزی كه از طریق بازسازی منطقی معرفت و تجربه، به منظور رشد دایمی یادگیرنده در زمینه شخصی و اجتماعی، تحت نظارت مدرسه تدوین شده است.
دال: محتوا و جریان رسمی و غیر رسمی كه از طریق ان فراگیر معلومات و روش فهمیدن را تحت نظارت مدرسه كسب می كنند، مهارتها را فرا می گیرد و نگرش و ارزش گذاری و ارزشها را تغییر می دهد.
اسمیت، استانلی و شورز: تنظیم تجربه های مهم كه در مدارس برای عادت دادن كودكان و نوجوانان به فكر كردن و عمل نمودن گروهی در نظر گرفته و اجرا می شود.
خانم تابا: یك برنامه آموزشی بیش از هر چیز به نحوه آماده ساز نسل جوان یك جامعه به صورت افرادی سازنده و مفید برای آن جامعه تلقی می شود.
سیلور و الكساندر: برنامه آموزشی در حقیقت نقشه ای است كه در آن فرصت های مناسب
کلمات کلیدی:
برنامه‌ریزی
برنامه درسی
برنامه ریزی درسی
راهبردهای یاددهی – یادگیری
ارزشیابی در برنامه ریزی درسی
تاریخچه برنامه ریزی درسی
بابیت (Bobbit) به دلیل انتشار اولین كتاب با عنوان برنامه درسی در سال 1918 نامش تداعی كننده آغاز فعالیت رسمی حوزه برنامه درسی به عنوان یك رشته نظامند مطالعاتی است. در واقع برنامه ریزی درسی به عنوان یك حوزه تخصصی عملاً در اوایل قرن بیستم توسط فرانكلین بابیت (بوبیت) متولد گردید. پس از آن مسائل این حوزه توجه بسیاری از صاحبنظران تعلیم و تربیت را به خود معطوف ساخت. دومین اثری كه در حوزه برنامه ریزی درسی انتشار یافت «ساخت برنامه درسی» نام داشت.
كه توسط چارترز (Charters) به رشته تحریر در امد. دهه های 1930 تا 1950 را باید مقطعی به شمار آورد كه اندیشه های دیویی در باب برنامه درسی بیش از هر زمان دیگر در صحنه های علمی و تعلیم و تربیت رواج یافت. نفوذ گسترده تایلر مرهون كتابی است كه در سال 1949 منتشر شد. این كتاب كه «اصول اساسی برنامه درسی و آموزشی» نام داشت، پس از كتاب «دمكراسی و تعلیم و تربیت دیویی» رتبه دوم را از نظر نفوذ و تاثیرگذاری بر تفكر و جریان عمل برنامه ریزی درسی احراز كرد.
سال 1957 یعنی سال پرتاب سفینه اسپوتینك ، نیز سال مهمی در تاریخچه برنامه ریزی درسی است. چرا كه به واسطه آن رواج بی سابقه فعالیت های ناظر به طراحی برنامه های درسی جدید- بویژه ریاضی و علوم گردید.دهه 1960، سال نهضت بازگشت به پایه ها است. در این دوره دانشمند پروری برنامه های درسی مورد انتقاد واقع گردید.دهه 1970 را باید سال تضج گرفتن فعالیت های ارزشیابی در حوزه برنامه درسی دانست دهه 1980 و 1990 بهبود كیفیت برنامه درسی، دستور كار قرار گرفت و در عین حال، این مقطع را باید دوران عطف توجه به ماهیت انسانی تعلیم و تربیت نامید كه بارزترین جلوه های آن در نهضت «نومفهوم گرایی» و «پست مدرن» هویداست.
فهرست مطالب
فصل اول:مبانی برنامه ریزی درسی
1-مبانی فلسفی برنامه ریزی درسی
ایده آلیسم
رئالیسم
پراگماتیسم
ناترالیسم
2-مبانی اجتماعی و فرهنگی برنامه ریزی درسی
3-مبانی روان شناختی برنامه درسی
نظریه یادگیری محرك – پاسخ
نظریه یادگیری میدانی
نظریه یادگیری اجتماعی
دورنمای فصل دوم:عناصر و انواع برنامه درسی و مراحل آن
عناصر برنامه درسی
الگوی چهار عنصری
الگوی 9 عنصری كلاین
سطوح تصمیم گیری
برنامه درسی اكادمیك
برنامه درسی اجتماعی
برنامه رسمی
برنامه نهادی
برنامه آموزشی
برنامه تجربه شده
انواع برنامه درسی
برنامه درسی پنهان
برنامه درسی پوچ (عقیم)
برنامه اشكار
برنامه رسمی
برنامه آرمانی
برنامه رشد گرا
برنامه مكتوب
برنامه كلینكی
مراحل برنامه ریزی درسی
سه مرحله كلی
طراحی
اجرا
ارزشیابی
مراحل الگوی تایلر
مرحله الگو تابا
مراحل 14 چهارده گانه برنامه ریزی درسی
مراحل 9 گانه برنامه ریزی درسی
مراحل برنامه ریزی درسی از نظر لوی
1-آماده سازی رئوس برنامه درسی
2-تهیه و تدوین موارد وسایل آموزشی
3-اجرای برنامه
دورنمای فصل سوم:مشخص كردن هدفهای برنامه درسی
سطوح اهداف
از نظر كراتول
از نظر داویس
از نظر كارشناسان یونسكو
دورنمای فصل چهارم:انتخاب محتوای برنامه درسی
تعریف محتوا
سیلور و الكساندر هیمان
لوی شواب
دیدگاههای اساسی در انتخاب محتوا
1-دیدگاه سنتی
2-دیدگاه پویا
3-دیدگاه سازنده
ضوابط عملی برای انتخاب محتوا
معیارهای انتخاب محتوا
اهمیت اعتبار
علاقه
سودمندقابلیت یادگیری
انعطاف پذیری
ملاك های انتخاب محتوا در برنامه ریزی درسی
1-تناسب با عوامل و ارزشهای اجتماعی
2-تناسب با وی‍ژگیها و نیازهای یادگیرندگان
3-تناسب با قانونمندیهای برنامه درسی
مسائل اساسی در سازماندهی محتوای برنامه درسی
الگوهای سازمان دهی محتوا برنامه درسی
برنامه درسی موضوع محور
الف:برنامه درسی موضوعات مجزا
ب:برنامه درسی موضوعات وسیع یا درهم تنیده
ج:برنامه درسی مارپیچی
برنامه درسی دانش آموز محور
الف:برنامه درسی پایه مشترك یا هسته ای
ب: برنامه دسی مبتنی بر كار گروههای اجتماعی
ج: برنامه درسی فعالیت محور
د: برنامه درسی انسانگرایانه
سازماندهی محتوای برنامه درسی
سازماندهی افقی
مبتنی بر رشته های علمی
موازی سازی رشته ها
چند سانه ای
بین رشت ای
فرا رشته ای
سازماندهی عمودی
از مساله تا كشف
ساختار دانش
از عینی به ذهنی
از ساده به شكل
دور نمای فصل پنجم:انتخاب راهبرد دهای یاددهی – یادگیری (روش تدریسی)
انواع روش تدریس از كتاب لوی
تدریس توضیحی
یادگیری اكتشافاتی
تدریس به روش تشكیل گروهای كوچك
روش یاددهی- یادگیری انفرادی
یادگیری تسلط یاب
باز های آموزشی
آموزش برنامه ای
انواع روش تدریس از دیدگاه سیلور و الكساندر
مدلهای مرتبط با موضوع درسی
مدلهای مرتبط با شایستگی های خاص
مدلهای مرتبط با صفات و فرایند های انسانی
مدلهای هم بسته با نقش ها و فعالیتهای اجتماعی
مدلهای هم بسته با فعالیتهای مبتنی بر علایق و نیازها
روش های تدریس فعال و غیر فعال
فعال
روش بحث
روش های اكتشافی
حل مسئله
گردش علمی
ایفای نقش
غیر فعال
رویكرد آیزنر از رویكردهای فعال در تدریس
1- رویكرد تدریس فعال از دیدگاه برونر،رویكرد اكتشافی
2- رویكرد تدریس فعال از دیدگاه آزوبل : رویكرد پیش سازمان دهنده
3- رویكرد تدریس فعال از دیدگاه دیوی : رویكرد پژوهش یا حل مسئله
انواع روشهای تدریس در كتاب آقای شعبانی
1- روشهای تدریس سنتی
2-روش های تدریس جدید ( آموزش انفرادی )
الگوهای تدریس از نظر "جویس و برویس
1- الگوهای خانواده اجتماعی
2-الگوهای خانواده اطلاعات پردازی
3- الگوهای خانواده رفتاری تدریس
دورنمای فصل ششم:نظارت و ارزشیابی در برنامه ریزی درسی
كنترل كیفیت برنامه درسی
اصلاح و بازنگری برنامه
برنامه درسی رو به زوال
برنامه درسی رو به زوال افتراقی
تعاریف مختلف ارزشیابی
ارزشیابی به مثابه بررسی میزان حصول به هدف ها (تایلر)
ارزشیابی به مثابه فرایند جمع آوری اطلاعات برای تمیم گیری ( استافل بیم، كرونباخ و آلكین)
ارزشیابی به مثابه سنجش یادآوری درباره شایستگی و ارزش چیزی ( بی بای، ولف)
انواع ارزشیابی از نظر زمان اجرا
ارزشیابی تشخیصی
ارزشیابی تكوینی
ارزشیابی پایانی
كاركردهای ارزشیابی
جنبه های اساسی در ارزشیابی از برنامه درسی
الگوهای ارزشیابی
1-الگوی هدف محور ( الگوی تایلر)
2-الگوی هدف- آزاد (اسكریون )
3-الگوی سیپ (Cfipp) (استافل بیم):
مراحل ارزیابی تكوینی
1-ارزیابی نمونه برنامه
2-آزمایش اولیه برنامه
3-اجرای آزمایشی برنامه
دانلود طرح توجیهی پوشال کولر