دانلود پایان نامه کارشناسی رشته علوم تربیتی
مفهوم الگوی برنامهی درسی و طرحریزی برنامهی درسی در پروژه برنامهی درسی ملی
مفاهیم برنامهی درسی
از آن جایی كه تعلیم و تربیت كوششی منظم و حساب شده است برخی طرحها برای هدایت چنین كوششی ضروری به نظر میرسد . لغت برنامهی درسی معمولاً به چنین طرحی اطلاق میشود. روش تعریف برنامهی درسی منعكس كنندهی داوریهای ارزشی مربوط به طبیعت تعلیم و تربیت است . همچنین تعریف به كار برده شده در چگونگی طرح ریزی برنامهی درسی و مورد استفاده قرار گرفتن آن مؤثر است .
نویسندگان بسیاری از كتابها و نویسندگان كتابهای برنامهی درسی كه از سال 1918 و با انتشار كتاب با بیت (Bobbitt) تحت عنوان برنامهی درسی آغاز میشود معمولاً مفهوم معینی از بنامهی درسی را ارائه دادهاند. بسیاری از این مفاهیم صرفنظر از نحوهی عبارت پردازی شامل عناصر مشابهی بوده و كوششهایی در مورد طبقهبندی آنان انجام شده است. لوئیس (Lewis) و میل (Miel) تعاریف برنامهی درسی را در مقولههای زیر مورد شناسایی قرار دادهاند:
برنامهی مطالعاتی نتایج مطلوب یادگیری ، فرصتهای مطلوب اشتغال ، فرصتهای یادگیری فراهم شده ، اشتغال عملی فراگیر و تجربیات عملی فراگیر. آنها برنامهی درسی را به عنوان «مجموعهای از مقاصد دربارهی فرصتهای اشتغال افراد تحت تعلیم با افراد دیگر و اشیاء (شامل همهای اطلاعات ، فرانیدها ، تكنیكها و ارزشها) در محدودهی زمانی و مكانی معین» تعریف كردهاند. تانر و تانر (Tanner and Tanner) در مروری بر تاریخ برنامهی درسی نشان دادهاند كه : «برنامهی درسی به شكلهای مختلفی تعریف شده است: 1) روایت جمعآوری شدهی دانش سازمان یافته، 2) سبكهای تفكر ، 3) تجربهی نژادی ، 4) تجربهی هدایت شده ، 5) یك محیط یادگیری طرحریزی شده ، 6) محتوا و فرایند شناختی / عاطفی، 7) یك طرح آموزشی، 8) نتایج و پیامدهای آموزش، و 9) یك نظام تكنولوژیكی بهره برداری.»
کلمات کلیدی:
برنامه درسی
نظامهای آموزشی
الگوی برنامه درسی
پروژه برنامهی درسی ملی
الگوهای برنامهی درسی
ما الگوپردازی را به عنوان جنبهای خلاق از طرحریزی برنامهی درسی در نظر میگیریم. درست همانند نقش آرشیتكت در ساختمان و یا طراح مد در لباس و یا طرحریز فهرست غذاها (نه فردی كه دستورالعمل غذا را تهیه میكند) در آشپزی. مثلاً گروه طرحریزی كه مسؤل تهیهی طرحهایی در حیطهی شایستگی اجتماعی برای جمعیت یك مدرسه راهنمایی است، پس از جمعآوری و تجزیه و تحلیل اطلاعات اولیه و شناخت اهداف كلی، نیازمند ایجاد یا انتخاب یك الگوی كلی برای فررصتهای یادگیری مورد نظر است.
در میان موارد انتخابی آنها این موضوعات وجود خواهد داشت: 1) یك الگوی موضوع درسی كه مطالعات خاصی را كه در علوم اجتماعی و انسانی انجام شده است مورد استفاده قرار میدهد، 2) طرحی از قلمرو و تسلسل كه بر محور انتخابی از نیازهای پایدار شایستگی اجتماعی بنا شده باشد، 3) تحلیلی از مهارتهای اساسی شایستگی اجتماعی كه باید به عنوان مبنای فعالیتها و مهارتهای گروهی تدریس گردد، 4) گزینشی از دانشآموزان با علایقو مسائل واحد در رابطه با شایستگی اجتماعی در كلاس درس، مدرسه و اجتماع، و 5) موارد دیگر و از جمله تركیبی از عوامل ذكر شده.
طرح الگو در نهایت تمامی دامنهی فرصتهای یادگیری در حیطه را برای این جمعیت و یا حداقل نكات طرحریزی بعدی را پیشبینی میكند.
یك الگوی برنامهی درسی به سؤالات زیر پاسخ میدهد:
1)فراگیران چه كسانی خواهند بود؟
2)زیر هدفها یا هدفهای عینی چیستند؟
3)چه نوعی از تجربیات یادگیری فراهم خواهد شد؟
4)جایگاه تجربیات یادگیری كجا خواهد بود؟
5)مشاركت كنندگان یعنی فراگیران، معلمان و سایرین چه نقشهایی را ایفا خواهند كرد؟
6)ابعاد زمانی و مكانی چه خواهد بود؟
7)چه معیارهایی برای ارزیابی مورد استفاده قرار خواهند گرفت؟
فهرست مطالب
مفاهیم برنامهی درسی2
برنامهی درسی به عنوان موضوعات و مواد درسی3
برنامهی درسی به عنوان تجربیات5
برنامهی درسی به عنوان هدفها7
برنامهی درسی به عنوان فرصتهای طرح ریزی شده برای یادگیری9
ملاحظات اساسی در طرحریزی فرصتهای یادگیری13
رابطهی برنامهی درسی، آموزش و تدریس15
سوابق تاریخی در طرحریزی فرصتهای یادگیری17
روشهای طرحریزی برنامهی درسی18
طرحریزی برنامهی درسی26
عناصر یك طرح برنامهی درسی26
جایگاه برنامهی درسی33
الگوهای برنامهی درسی34
ارزشیابی برنامهی درسی38
نیروهای مؤثر در طرحریزی برنامهی درسی38
محصولات طرحریزی برنامهی درسی _ طرحها41
روشهای طرحریزی برنامهی درسی در پروژه برنامهی درسی ملی43
اطلاعات اصولی برای طرحریزی44
مراحل الگوپردازی برنامهی درسی47
مرحلهی اول _ ملاحظهی عوامل اساسی در ارتباط با هدف كلی و حیطه48
مرحلهی دوم _ شناسایی هدفهای فرعی حیطه49
مرحلهی سوم _ شناسایی انواع ممكن فرصتهای یادگیری50
مرحلهی چهارم _ تعیین الگوهای مناسب برنامهی درسی52
مرحلهی پنجم _ تدارك ویژگیهای آزمایشی طرح55
مرحلهی ششم _ شناسایی مقتضیات اجرایی57
الگوهای برنامهی درسی و مفاهیم برنامهی درسی58
الگوهای مبتنی بر موضوعات درسی و رشتههای علمی62
توجیه اگلوی موضوع درسی و رشتههای علمی68
كاربردها و محدودیتها73
الگوهای مبتنی بر شایستگی خاص و تكنولوژی82
توجیه الگوی مبتنی بر شایستگیهای خاص و تكنولوژی85
الگوهای مبتنی بر صفات و فرایندهای انسانی97
توجیه الگوی مبتنی بر صفات و فرایندهای انسانی107
الگوهای مبتنی بر كاركردها و فعالیتهای اجتماعی114
الگوهای متمركز بر فعالیتهای مبتنی بر نیازها و علایق فرد138
توجیه الگوی فعالیتهای مبتنی بر علایق و نیازها150
طرحریزی آموزش و برنامهی درسی170
الگوپردازی برنامهی درسی و طرحریزی آموزش170
طرحریزی قبل از آموزش به وسیلهی معلمان177
معلم به عنوان تصمیم گیرنده179
نمودار179
دلالتهای موارد گفته شده در طرحریزی برنامهی درسی182
نمودار 3-6. یك مدل واقع گرای پویا در پیوند یك طرح برنامهی درسی و آموزشی183
تدریس و آموزش186
بافت تدریس و یادگیری187
رفتار معلم و یادگیری192
فهرست مدلهای تدریس197
الگوهای برنامهی درسی و مدلهای تدریس198
مدلهای مرتبط با موضوع درسی و رشتههای علمی200
سخنرانی200
دیداری، شنیداری205
كارآموزی پژوهشی210
مدلهای مرتبط با شایستگیهای خاص و تكنولوژی213
الگوی نظامهای آموزشی213
آموزش برنامهای216