اقسام شرط ضمانیه در فقه امامیه و فقه شافعی در گستره ی عقود اذنیه
هدف از این پایان نامه رشته حقوق اقسام شرط ضمانیه در فقه امامیه و فقه شافعی در گستره ی عقود اذنیه با نگاهی اجمالی به حقوق ایران و مطالعات تطبیقی می باشد |
دسته بندی | فقه،حقوق،الهیات |
فرمت فایل | doc |
حجم فایل | 109 کیلو بایت |
تعداد صفحات فایل | 94 |
دانلود پایان نامه کارشناسی ارشد رشته حقوق
اقسام شرط ضمانیه در فقه امامیه و فقه شافعی در گستره ی عقود اذنیه
با نگاهی اجمالی به حقوق ایران و مطالعات تطبیقی
چکیده:
شرط ضمان در عقود اذنی توافقی است كه طرفین بصورت شرط نتیجه در كنار عقد اصلی می آورند و به موجب آن مسئولیت متعهد را افزایش می دهند در مورد حكم این شرط قانون گذار یك قاعده كلی وضع نكرده است در عاریه قانونگذار در ماده 642 ق. م این شرط را صحیح اعلام می كند و فقها نیز بالاجماع آن را پذیرفته اند. در حالی كه در مضاربه ماده 558 ق.م این شرط را باطل و مبطل عقد اعلام می كند اما در مورد سایر عقود اذنی قانون حكمی ندارد و بین حقوق دانان و فقها در مورد صحت شرط ضمان اختلاف وجود دارد و بیشتر تردیدها در مورد ودیعه است . چرا كه جایگاه اصلی امانت در ودیعه می باشد در حالی كه امانت در سایر عقود جنبه فرعی دارد اكثریت فقها و بعضی از حقوق دانان برای بطلان شرط سه دلیل می آورند.
ان را مخالف با مقتضای ذات عقد و مخالف قاعده احسان و نامشروع اعلام می كنند در حالی كه اكثریت حقوق دانان با اعتماد به این كه شرط ضمان در عقود اذنی صحیح می باشد به انشای عقد مضاربه كه بنابر نص صریح قانون باطل و مبطل عقد است و حتی اگر ضمانت به صورت قرارداد و مستقل یا به صورت شرط ضمن عقله دیگری نیز صحیح است و به سایر عقود امانی مانند اجاره نیز تسرعی می یابد.در مورد آثار این شرط نیز می توان گفت كه با شرط ضمان امین مسئول هر گونه تلف یا نقصانی در مال مورد عقدی شود و حتی اگر تعدی و تفریط نكرده باشد و با اثبات قوه قاهره نیز از مسئولیت بری نمیشود اما آن چه باید به آن توجه كرد این است كه چوم مسئولیت امین قراردادی می باشد باید قصد واقع طرفین در هنگام تشكیل عقد نیز توجه كرد و اراده آن ها حدود مسئولیت را معین می كند.
واژگان کلیدی:
مضاربه
ودیعه
عاریه
اثر شرط
عقود اذنی
شرط ضمان
مقدمه
حقوقدانان عقود را از لحاظ آثار آنها به عقود تملیكی ، عهدی ، اذنی تقسیم می كنند . عقد اذنی عقدی است كه اثر اصلی آن ایجاد اذن باشد مانند ودیعه و عاریه و وقتی مالك اذن گیرنده را بر مال خود برای نگهداری یا استفاده از آن و یا انجام اعمال دیگر بر روی مال مسلط می كند . ید اذن گیرنده امانی می باشد و فقط در صورتی مسئول است كه تعدی و تفریط كرده باشد . در مواد 614، 640، 66، 556، 50ق .م.اما موضوعی كه می خواهیم بررسی كنیم این است كه آیا طرفین می توانند ید امانی ، اذن گیرنده را به ضمانی تبدیل كنند و با درج شرط ضمان در عقد او را مسئول هرگونه تلف و نقصانی در مال مورد عقد قرار دهند و همچنین در صورت صحت این شرط چه آثاری را خواهند
فهرست مطالب
فصل اول: کلیات
مقدمه3
مفهوم و ماهیت شرط3
تعریف شرط3
نتایج وابستگی شرط به قرارداد اصلی6
اقسام شروط ضمن عقد8
شرایط صحت شروط ضمن عقد9
مفهوم ضمان10
ضمان و اقسام آن10
مبنای مسئولیت در اسلام12
اقسام مسئولیت در فقه و قانون مدنی13
شرایط ایجاد مسئولیت قراردادی14
مسقطاط ضمان16
بیان قاعده مسئولیت متصرف مال غیر20
شمول قاعده مسئولیت متصرف مال غیر20
نقش قرارداد در مسئولیت21
شرط افزایش مسئولیت23
شرط استثناکننده مسئولیت24
فصل دوم: شرط ضمان در عقود اذنی
مفهوم و ماهیت عقود اذنی27
عقد ودیعه27
عقد عاریه27
عقد وكالت28
عقد مضاربه28
عقد موجد حق انتفاع28
انعقاد و حكم شرط ضمان درعقود اذنی29
انعقاد شرط ضمان29
شرط تبانی30
شروط ضمن عقد30
شرط الحاقی30
چند مسئله در خصوص شرط و عقد ضمان30
مساله اول :رابطه عقد اصلی و شرط30
مساله دوم: شرط ضمن عقد جایز31
حكم شرط ضمان در عقود اذنی31
قلمرو شرط فزونی مسئولیت در قواعد عمومی32
حكم شرط ضمان در عقود اذنی32
شرط ضمان در عقد عاریه33
شرط ضمان در عقود اذنی كه قانون در مورد آنها سكوت اختیار كرده است34
مخالف بودن شرط با مقتضای ذات عقد35
الف: مقتضای ذات عقد36
ب:مقتضای اطلاق عقد36
نامشروع یا مشروع بودن شرط ضمان در عقد ودیعه38
امری یا تکمیلی بودن ماده 61438
مخالفت یا عدم مخالفت شرط ضمان در عقد ودیعه با قاعده احسان39
شرط ضمان در عقد مضاربه41
مفهوم شرط ضمان مضارب44
مضاربه و خصوصیات آن44
وضع حقوقی عامل نسبت به سرمایه47
صورتهای اشتراط ضمان مضارب48
اشتراط ضمان مضارب در ضمن عقد مضاربه48
شرط تملیك مجانی به مقدار تلف یا خسارت بصورت الزامی49
وضع حقوقی شرط ضمان مضارب50
وضع حقوقی مضاربه به شرط ضمان مضارب51
دیدگاه مقنن (قانون مدنی )51
1- وضع عاریه به شرط ضمان مستعیر51
2- وضع مضاربه به شرط ضمان مضارب52
ب ـ شرط ضمان مضارب از دیدگاه فقهی و حقوقی53
شرط ضمان مضارب در عقد مضاربه، مخالف با مقتضای ذات عقد است53
شرط ضمان مضارب در عقد مضاربه، مخالف با مقتضای اطلاق عقد است56
شرط ضمان مضارب به صورت شرط فعل صحیح است57
نظریه منتخب و استدلال آن59
وضع حقوقی شرط تملیك مجانی به مقدار تلف یا خسارت بطور لزوم61
فصل سوم: آثار شرط ضمان در عقود اذنی
عقود اذنی64
آثار شرط ضمان در عقود اذنی67
قرار دادی بودن مسئولیت67
لزوم ورود خسارت68
تاثیر عمل مالك و شخص ثالث در ورود خسارت69
تأثیر اراده طرفین در میزان مسئولیت متهعد69
نحوه جبران خسارت70
بررسی قاعده (کل ما یضمن بصحیحه یضمن بفاسده) و عکس آن در عقود اذنی70
شرط ضمان مبتنی بر قاعده علی الید (در عقود اذنی)72
ضمان در عقد سرمایه74
ضمان تصرف در سرمایه74
شرط عدم ورود خسارت به مالک76
تملیک مجانی معادل خسارت وارده76
بررسی شرط تعهد ضامن به جبران خسارت احتمالی77
مفقود بودن ارکان صحت شرط83
مخالفت با مقتضاى عقد86
شرط ضمان، اثر ندارد87
اجماع87
انصراف ادله صحت شرط89
نتیجه گیری90
فهرست منابع91