چکیده
محققین و علمای علم مدیریت ، مدیریت را علم وهنر اداره كردن و سرپرستی نمودن گروهی از افراد در جهت نیل به اهدافی خاص تعریف نموده اند و یا عده ای دیگر آنرا بنابر وظایف مدیر، علم وهنر برنامه ریزی ، سازماندهی ، هدایت و انگیزش ، هماهنگی و كنترل فعالیت های سازمان مطابق با اهداف و برنامه های از قبل تعیین شده دانسته اند و سایمن مدیریت را تصمیم گیری می داند و آن نیز انتخاب یك بدیل یا گزینه و راه حل میان راه حل ها یا راهكارهای متعدد است بنحوی كه اثربخشی و كارایی سازمان توأمان فراهم آید .
مدیران سازمان در پی آن هستند كه با حداقل امكانات حداكثر استفاده و مطلوبیت را از آن خود و سازمان خود نمایند . یكی از ابعاد بسیارمهم سازمان بعنوان نظام فنی و اجتماعی در حال حاضر ، بهترین شیوه بكارگیری از دارائیهای موسسه است و همچنین می دانیمكه قسمت عمده ای از دارائیهای موسسات در موجودیهای انبارهای آن مؤسسات نهفته و انباشته شده است ومدیریت مالی و تداركات و انبارها در صددند تا بهتری تركیب بهینه ای را كه متضمن حداكثر سود یا حداقل هزینه برای مؤسسه باشد را معین بنمایند و در این راستا از فنون و علم مدیریت صنعتی بهره ای شایان می برند چرا كه زمان و هزینه از عناصر اصلی تصمیمگیری مدیریت بشمار می آید
. جهت تصحیح سیستم های انبارداری وطراحی آنها و همچنین طراحی مدل هایی متناسب با مؤسسات اشراف دانش بر علوم مختلف و تكنیك های متنوع حاصل از رشته های مختلف ضروریست ولذا در این مجموعه به صراحت مشاهده می شود كه چگونه از تكنیك های نموداری یا گرافیكی ، جداول و ابزارهای هندسی و كمی ریاضی و رفتاری و تحلیلی و سایر دروس جهت نیل به هدف بهبود در سیستم های انبارداری بهره گرفته می شود .امروزه یكی از مشكلات مهم در مؤسسات صنعتی و بازرگانی ، عدم وجود طراحان و مدیران و گردانندگان انبارهاست .
تعداد محدودی از مؤسسات تولیدی هستند كه كمو بیش به اهمیت كنترل مواد و كالاها استفاده از سیستم های كنترل موجودی انبار بعنوان ابزاری مدیریتی واقفند و اقداماتی جهت برقراری آن نموده اند و بقیه فاقد سیستم صحیح انبارداری می باشند . اینگونه مؤسسات بعلت عدم دسترسی به اطلاعات درست و به موقع از موجودیها و میزان و نوع آنها قادر به تهیه وتدارك موجودیهای موردنیاز ، به موقع و با صرفه كامل و مسلم است كه دچار مشكلاتی در این زمینه اند و در جستجوی متخصصین انبارداری نیز غالباً به افراد بدون آمادگی و معلومات برخورد می نمایند و چون تكامل صنعت بدون كاربرد روشهای نوین و فنون پیشرفته عملی نخواهد بود ، لزوم این افراد مطلع و حرفه ای هر چه بیشتر از پیش مشهود میشود و هدف ما نیز در این مجموعه ارائه مطالبی نسبتاً جامع در خصوص سیستم ها و مدل های انبارداری و برنامه ریزی كنترل موجودی انبارهاست .
لذا سعی شده تا از مطالب متفرقه و حاشیه ای و مبسوط غیرضروری تا حد امكان خودداری شود و لذا این مجموعه چكیده برداری شده است.امید است كه این مجموعه گامی باشد هر چند كوچك در راه شناخت راهكارهای موردنیاز مدیریت سیستم های انبارداری و آرزوی ما رضایت حق تعالی است كه هیچ هدفی والاتر از قرب به او و رضایت و خشنودی او نیست .
فهرست مطالب
عنوان صفحه
مقدمه ........................................................................................................................ 1
تاریخچه شركت گروه ماشین های اداری (مادیران) ................................................... 5
فصل اول : نظام مدیریت انبارها (اصول انبارداری)
تعریف انبار ............................................................................................................... 11
جایگاه انبار ................................................................................................................ 11
اهداف و وظایف انبارها ............................................................................................. 12
انواع انبار از نظر فرم ساختمانی ................................................................................ 13
انواع موجودی های انبارها ........................................................................................ 13
انتظارات مدیر یك مؤسسه از سیستم كنترل انبارها ................................................... 14
تعریف طبقه بندی كالاها ........................................................................................... 15
نكات مهم در طبقه بندی كالاها.................................................................................. 15
عوامل مؤثر در انتخاب سیستم وشیوة طبقه بندی ...................................................... 16
انواع طبقه بندی كالاها ............................................................................................... 16
كدگذاری كالاها ......................................................................................................... 16
انواع روش های كدگذاری ........................................................................................ 16
فصل دوم : نظام سیستم اطلاعاتی انبار
تعریف سیستم های اطلاعاتی انبار و نتایج اجرای آن ................................................ 20
متداولترین فرم های مورد استفاده در سیستم اطلاعاتی انبار ...................................... 23
بخش های درگیر در سیستم اطلاعاتی انبارها ............................................................ 30
اهم مراحل سیستم تداركات مواد و غیره .................................................................... 32
سیستم اطلاعاتی انبارها و نقش كامپیوتر در آن ......................................................... 34
مراحل ایجاد سیستم كامپیوتری ................................................................................. 35
فصل سوم : برنامه ریزی و كنترل موجودی ها
فعالیت های مربوط به موجودی ................................................................................ 40
تعریف موجودی ....................................................................................................... 41
اهمیت موجودب ها ................................................................................................... 41
علت نگهداری موجودی ها ....................................................................................... 42
مواضع مختلف بخش ها وگروههای درون سازمان نسبت به حجم موجودی ها ........ 42
هزینه های نگهداری و انبار كردن موجودی ها .......................................................... 43
مدل های كنترل موجودی .......................................................................................... 45
انواع مدل های كنترل موجودی ................................................................................. 45
زمان انتظار Lead time............................................................................................. 46
ذخیره ایمنی یا حداقل موجودی Safety Stock....................................................... 46
حداكثر موجودی........................................................................................................ 47
نقطة سفارش ............................................................................................................. 47
آنالیز A.B.C............................................................................................................. 48
نمونه ای از آنالیز A.B.C.......................................................................................... 49
كنترل موجودی به روش E.O.Q............................................................................... 51
اطلاعات موردنیاز برای محاسبه E.O.Q.................................................................... 51
نمونه ای از محاسبه E.O.Q...................................................................................... 55
فصل چهارم : تأثیر مستقیم كنترل موجودی
-تأثیر كنترل موجودی كالا بر سودآوری شركت ها ................................................... 85
-آیا انبار كالای شما تحت كنترل است ؟.................................................................... 85
-صورت های مواد .................................................................................................... 86
-سیاست های دریافت ............................................................................................... 87
-وضعیت ATP (مقدار موجودی در دسترس قابل تعهد) ......................................... 87
-تغییرات مهندسی ..................................................................................................... 88
-گزارش ضایعات ...................................................................................................... 89
-زمان دریافت كالا ..................................................................................................... 90
-سیستم مكان یاب انبار ............................................................................................. 91
-موجودی كالا یا دارایی ............................................................................................ 92
-گردش موجودی كالا ............................................................................................... 94
-طراحی یا بهبود فرایند ............................................................................................. 95
فصل پنجم : فرم ها و ضمائم ....................................................................................................... 97
منابع و مآخذ