| پایان نامه کارشناسی ارشد رشته الهیات و معارف اسلامی با عنوان آزادی در سایه عبودیت
مجموعه حاضر با عنوان «آزادی در سایه عبودیت» می باشد آزادی از مفاهیمی است که در ادبیات سیاسی رواج گسترده ای دارد و در قرون اخیر یکی از شایع ترین مفاهیم بوده است
|
 |
| دسته بندی | فقه،حقوق،الهیات |
| فرمت فایل | doc |
| حجم فایل | 197 کیلو بایت |
| تعداد صفحات فایل | 110 |
پایان نامه کارشناسی ارشد رشته الهیات و معارف اسلامی با عنوان آزادی در سایه عبودیت
چکیده:
مجموعه حاضر با عنوان «آزادی در سایه عبودیت» می باشد. آزادی از مفاهیمی است که در ادبیات سیاسی رواج گسترده ای دارد و در قرون اخیر یکی از شایع ترین مفاهیم بوده است.مفهوم آزادی همچون مفاهیم حوزه ی علوم انسانی عموماً ویژگی سهل و ممتنع را با خود همراه دارد، و علی رغم بداهت این مفهوم در میان اندیشمندان و اتفاق نظر آنان نسبت به بداهت مفهومی، در عرصه عمل به آن، تنوع، اختلاف نظر و چالش های گوناگونی فرا روی آن قرار می گیرد.همچنین با وجود طرح گسترده بحث آزادی در غرب، در آموزه های دینی به صراحت از مقوله آزادی، زوایا و ابعاد آن سخن گفته نشده است، ولی همواره این پرسش مطرح بوده که آموزه های دینی چه تفسیری از آزادی دارد؟ آیا آزادی با آن آموزه ها تعارض دارد یا نه؟
لذا ما در این پایان نامه به بحث و بررسی پیرامون نسبت آزادی با آموزه های دینی پرداخته و فصل اول را به بحث از آزادی و اقسام آن اختصاص داده ایم؛ فصل اول طی دو گفتار مباحث را بیان می کند، گفتار اول آن به مفهوم آزادی اشاره داشته و سعی کردیم برای بدست آوردن تفسیر آموزه های دینی از آزادی، به برداشت های گوناگون از آزادی بپردازیم؛ و در گفتار دوم به اقسام آزادی از نگاه تکلیف گرایانه پرداخته ایم.
فصل دوم را به مبانی هستی شناسی، انسان شناسی و معرفت شناسی اختصاص داده ایم و در فصل سوم به قلمرو آزادی در آموزه های دینی پرداخته شده؛ مبانی هستی شناسی، انسان شناسی و معرفت شناسی، قلمروهای خاص برای آزادی در نظر می گیرند و بر اساس آن مبانی، قلمروها در این فصل مشخص گردیده است.در فصل چهارمبه نسبت میان آزادی و عبودیت اشاره کرده ایم؛ بررسی مفهوم عبودیت، هدف از خلقت انسان، حقیقت عبودیت و آزادی حقیقی و ... عناوین فصل چهارم اند.پس به طور کلی این پایان نامه در یک بخش که مشتمل بر چهارفصل می باشد؛ تنظیم گردید و به مطالبی که بیان نمودیم باتفصیل بیشتری پرداخته شده است.
واژگان کلیدی:
دین
آزادی
حریت
عبودیت
مقدمه
در نظام تکوین هر معلولی عبد علّت خویش است و سراسر جهان امکان که معلول خدای سبحان اند، بندة محض حق بوده و آنی از امتثال دستور تکوینی آن حضرت تمرّد ندارند. در نظام تشریع که قلمرو آن از نظام تکوینی کمتر است، موجود متفکّر، مختار، در راه خویش آزاد است. در این نظام هیچ گونه جبری وجود ندارد، زیرا بدون آزادی تکامل ممکن نخواهد بود؛ لذا اسلام و کفر، اطاعت و عصیان و خلاصه حق و باطل در فرهنگ اسلام، مخصوص نظام تشریع است و در حیطة تکوین جز بندگی و طاعت و حق، چیز دیگری یافت نمی شود.آزادی از بزرگ ترین موهبت های خداوند و از متعالی ترین ارزش های انسانی است. از اصولی که هر انسانی در نهاد خود با آن مأنوس است و پس از نعمت حیات، جزو برترین نعمت های الهی به شمار می رود.آزادی به عنوان یک کمال و ارزش انسانی، یک وسیله و گذرگاه است نه هدف و توقفگاه؛ این بهترین وسیله برای تعالی ایمان و رشد انسانیت است. از این رو قرآن رسالت پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله را آزادسازی و رهانیدن انسانها از اسارت ها و زنجیرهایی معرفی می کند که مانع حرکت، پیشرفت و استکمال بشر می گردد.
بر اساس آیة 56 سوره ذاریات «و ما خلقت الجن و الانس الّا لیعبدون»، هدف خلقت جن و انس تکامل عبادی آنها معرفی شده است؛ لذا قرآن مبارزه با طاغوت را در کنار عبودیت به عنوان شعار انبیاء ذکر می نماید و بدین گونه درخشندگی عبادت و ایمان را در چهره آزاد و رها از طاغوت های بیرون و درون جست و جو می کند.مقوله آزادی، نسبتی روشن با اندیشة دینی و اسلامی دارد؛ زیرا در اندیشه اسلامی کلّی ترین و گویاترین هدف، آزادسازی انسانها از بردگی و بندگی انسانهای دیگر، طاغوتها و گردن کشان تاریخ است.آزادی که در طول تاریخ همواره از مقوله های مورد گفت و گو میان متفکران بوده است؛ امروزه نیز مهم ترین مطلوب عصر جدید به شمار می رود، لذا نیازمند تحلیل و تبیین بیشتر است.
کالبد شکافی مفهوم آزادی، تعیین کرانه ها و نسبت آن با سایر ارزشهای انسانی، نخستین گام دستیابی به آزادی واقعی می باشد. ابتدا باید مشخص کرد: آزادی چیست؟ در چه شرایطی می توان انسانی را آزاد شمرد؟ آزادی هدف است یا وسیله و روش برای دستیابی به اهداف و ارزشها؟آزادی مطلق مطلوب است یا آزادی مقیّد؟ قیود و مرزهای آزادی چیست؟ آیا دین با آزادی سازگار است؟ اقسام آزادی همچون آزادی عقیده، آزادی معنوی با توجه به اسلام و استناد به قرآن کریم چه معنا و ویژگی هایی دارد؟بدیهی است برای بررسی دیدگاه اسلام، در کنار مراجعه به متون و منابع اصلی و استخدام و روش های متناسب نقلی، تفسیری و ... مراجعه به دیدگاه ها و آرای اندیشمندان و صاحب نظران اسلامی و همچنین اندیشمندان و فیلسوفان غربی مفید بوده و می تواند ما را در فهم دیدگاه اسلام یاری رساند.لذا این نوشتار از منظر قرآنی، با تبیین و تحلیل های عقلی، ترسیم کننده رخسار آزادی قرآنی و روشنگر زوایای مختلف آن خصوصاً نسبت آموزه های دینی با آزادی می باشد.
فهرست مطالب
مقدمه1
کلیات
تعریف و تبیین موضوع3
اهمیت و ضرورت تحقیق4
اهداف و فواید تحقیق5
پیشینه موضوع6
سؤال های تحقیق7
سؤالات اصلی7
سؤالات فرعی7
فرضیه تحقیق8
روش تحقیق9
ساختار تحقیق9
واژگان کلیدی تحقیق10
محدودیت ها، مشکلات و موانع تحقیق11
فصل اول: آزادی و اقسام آن
گفتار اول: مفهوم آزادی12
اهمیت مفهوم شناسی12
1) واژه شناسی13
1-1- واژه آزادی در لغت13
2-1- واژه آزادی در قرآن15
3-1- واژه آزادی در روایات17
2) تعاریف آزادی19
1-2- تعریف آزادی در اندیشه غرب20
2-2- تعریف آزادی در اندیشه اسلام22
1-2-2- آزادی به عنوان اختیار22
2-2-2- آزادی به عنوان عدم پذیرش سلطه24
3-2-2- آزادی به عنوان تکلیف25
4-2-2- آزادی به عنوان وسیله26
جمع بندی28
گفتاردوم: اقسام آزادی30
1) تبیین و بررسی آزادی فردی30
2) تبیین و بررسی آزادی اجتماعی32
1-2- اهمیت آزادی اجتماعی در قرآن33
2-2- تعریف و اقسام آزادی اجتماعی34
1-2-2- تبیین و بررسی آزادی عقیده36
1-1-2-2- اهمیت عقیده36
2-1-2-2- معنای آزادی عقیده37
3-1-2-2- مبنای آزادی عقیده38
4-1-2-2- توحید و آزادی عقیده39
3) تبیین و بررسی آزادی معنوی41
1-3- مفهوم شناسی و اهمیت آزادی معنوی در قرآن41
2-3- آزادی معنوی در اسلام43
1-2-3- تقوا و آزادی43
2-2-3- عبادت و آزادی44
3-2-3- زهد و آزادی46
جمع بندی48
فصل دوم: مبانی آزادی
مقدمه51
1)مبانی هستی شناسی51
2) مبانی انسان شناسی56
انسان از دیدگاه قرآن57
1 – جانشینی خدا در زمین58
2 – دمیده شدن روح خدا در انسان59
3 – مسجود فرشتگان60
4 – برتری انسان نسبت به بسیاری مخلوقات (کرامت تکوینی)60
5 – فطری بودن توحید61
تعریف فطرت62
6 – ارادة آزاد63
3) مبانی معرفت شناسی65
جمع بندی66
فصل سوم: قلمرو آزادی
مقدمه69
آزادی تکوینی (فلسفی)70
آزادی تشریعی (قانونی)72
قواعد و قوانین آفرینش75
قواعد تشریعی76
رفتار انسان نسبت به خود77
تشکیل جامعه و محدود شدن رفتار انسان80
جمع بندی82
فصل چهارم: نسبت میان آزادی و عبودیت
مقدمه84
1) تعریف عبودیت85
1-1- معنای لغوی85
2-1- معنای اصطلاحی86
2) انواع عبودیت88
1-2- عبودیت فراگیر (تکوینی)88
2-2- عبودیت ویژه (ارادی)89
3) بررسی عبادت در قرآن89
1-3- رابطه عبادت و معرفت91
2-3- درجات عبادت بر حسب انگیزه91
4) هدف از خلقت انسان93
1-4- عبادت، هدف آفرینش94
5) حقیقت عبودیت96
6) آزادی حقیقی98
نتیجه گیری نهایی101
پیشنهادات103
فهرست منابع و مآخذ104
دانلود طرح توجیهی مدرسـه غير انتـفاعي