مردم ، علما و توسعه در عصر قاجاریه: راه گیلان
پژوهش حاضر، به بررسی شورش اهالی گیلان بر كمپانی روسی راه شوسة قزوین ـ انزلی اختصاص دارد كه ازجمله تحركات دستة اخیر است در این راستا كوشش شده است براساس اسناد و مدارك دست اول و نیز منابع اصلی، ضمن تشریح موانع تاریخی توسعة راه مذكور، شورش و خاستگاه اجتماعی مخالفان با این راه كه قرار بود موجب ارتقای ارتباطات گیلان شود، بررسی شود |
![]() |
دسته بندی | تاریخ و ادبیات |
فرمت فایل | doc |
حجم فایل | 100 کیلو بایت |
تعداد صفحات فایل | 81 |
مردم ، علما و توسعه در عصر قاجاریه: راه گیلان
مقدمه
با وجود مطالعات رو به افزایش درمورد جنبشهای سیاسی ـ اجتماعی در ایران عصر قاجاریه، پژوهشها بهطورعمده حول مخالفت عمومی با واگذاری امتیاز تنباكو به كمپانی انگلیسی رژی (1309 ﻫ . ق./ 1892م.) و نهضت مشروطیت (1323 ﻫ .ق./1905م.) متمركز شدهاند كه درمورد اخیر قانونگرایی، استقلال و توسعة كشور هدف قرار داده شده بود. این دو رویداد نه تنها شاخصترین تحركات دورة قاجاریه هستند، بلكه درمیان نیروهای اجتماعی مشاركت كننده در آنها نیز مشابهت بهنظر میرسد. پژوهشگران كوشیدهاند كه با شناسایی این نیروها، ضمن بررسی انگیزه و نقش آنها، استمرار فعالیتشان را پیگیری كنند تا بهاین وسیله رابطة بین مخالفت با واگذاری امتیاز تنباكو و نهضت مشروطیت نیز روشن شود. حاصل این كوششها، اختلاف نظری است كه درمورد جایگاه و نقش گروهها و طبقات در تحركات مذكور بهچشم میخورد.
در سالهای 1323-1309ﻫ .ق./1905-1891م. ، ایران شاهد حركتهای مردمی دیگری نیز بود. اما دستة اخیر، واسطةالعقد مخالفت با امتیاز تنباكو و جنبش مشروطیت و بهرغم تشابه نیروهای اجتماعی دخیل، مغفول ماندهاند؛ هرچند كه نهضت مشروطیت برآیند تمامی این تحركات بود.پژوهش حاضر، به بررسی شورش اهالی گیلان بر كمپانی روسی راه شوسة قزوین ـ انزلی اختصاص دارد كه ازجمله تحركات دستة اخیر است. در این راستا كوشش شده است براساس اسناد و مدارك دست اول و نیز منابع اصلی، ضمن تشریح موانع تاریخی توسعة راه مذكور، شورش و خاستگاه اجتماعی مخالفان با این راه كه قرار بود موجب ارتقای ارتباطات گیلان شود، بررسی شود.
کلمات کلیدی:
مردم
علما
قاجار
شورش اهالی گیلان
توسعه در عصر قاجاریه
فهرست مطالب
مردم علما و توسعه در عصر قاجاریه: راه گیلان1
مقدمه1
قاجاریه و قضیة راه گیلان3
احداث راه گیلان11
تحولات اقتصاد محلی و راه گیلان13
راهسازی با سرمایة خارجی21
شورش بر كمپانی روسی راه شوسة گیلان41
نتیجه گیری56
جدول ـ تخمین تجارت و درآمد٭ دولت از گیلان (تومان)٭٭60
مجموع درآمد دولت***60
پینوشتها62