| مبانی نظری تاثیر وقف در نظام آموزشی با تاکید بر توسعه پایدار اقتصادی
هدف از این مبانی نظری تاثیر وقف در نظام آموزشی با تاکید بر توسعه پایدار اقتصادی در طراحی شهرکهای دانشجویی در شهر شیراز می باشد
|
 |
| دسته بندی | معماری |
| فرمت فایل | doc |
| حجم فایل | 164 کیلو بایت |
| تعداد صفحات فایل | 87 |
دانلود مبانی نظری پایان نامه کارشناسی ارشد رشته مهندسی معماری اسلامی
تاثیر وقف در نظام آموزشی با تاکید بر توسعه پایدار اقتصادی
چکیده:
موقوفات در تأسیس و تداوم حیات نهادها و مراکز فرهنگی، اقتصادی و اجتماعی تأثیر فراوانی داشته و توانسته اند در دوره های مختلف تاریخ، منشأ حرکت های مؤثری باشند. پیوستگی وقف با اسلام و به عبارتی پشتوانه های دینی آن باعث می شود، که توجه شایانی از سوی جامعه نسبت به آن به عمل آید. در تاریخ، مدارس علمیه ، مساجد ، تکایا، حسینیه ها و حتی کاروانسراهای بسیاری دیده می شود که محصول وقف هستند. بی تردید هر یک از این نهادها و مراکز در شکل گیری نظام فکری و علمی جامعه نقش حائز اهمیتی داشته اند. اما تأثیر مثبت وقف فقط منوط به دوران گذشته نمی شود بلکه در دوران مدرن امروزی که شاهد شکل گیری روز افزون تفکر توسعه پایدار در تمامی زمینه ها به خصوص توسعه پایدار شهری هستیم فرهنگ وقف با توجه به تأثیری که در ماندگاری و پایایی توسعه اقتصادی دارا می‌باشد می‌تواند به عنوان عاملی چاره گشا در نظام دینی ایران با توجه به مؤلفههای خود مؤثر واقع شود.
در پژوهش حاضر در باره نتایج و آثار وقف به خصوص در توسعه پایدار اقتصادی در شهرک های دانشجویی به صورت واقعی و عینی بحث می‌شود . این پژوهش در قالب مطالعه توصیفی ـ تحلیلی و گذشته نگر با توجه به ادبیات معماری شهر شیراز شروع و با مطالعات میدانی و انجام فرایند تحقیق به ارائه راهکارها و ایده پردازی می رسد. طبیعی است که مطالعه و پژوهش در این زمینه می‌تواند راهنمای مناسبی برای گسترش فرهنگ وقف و سوق دادن امکانات جامعه به سوی فراهم آوردن بسترهای مناسب آموزشی، تحقیقی و نظایر آن باشد.
کلید واژه ها:
وقف
توسعه پایدار
توسعه پایدار اقتصادی
شهرک های دانشجویی
مقدمه:
آدمی به حکم فطرت خویش، نوع دوستی و دیگر خواهی را ارج می‌نهد و از تماشای رنج بینوایان آزرده خاطر می گردد و جان خویش را با یاری محرومان آرامش میبخشد. تاریخ و فرهنگ، آئین ما با وقف و خیر اندیشی واقفان و بیدار دلانی در آمیخته است که نام وی را بر صحیفه ایثار و رادمردی رقم زده اند (شاکر ، 1373 ص87). انسان امروز همچون نیاکان خویش به خوبی در یافته است بسیاری از معضلات که در زمینه‌های مختلف گریبان گیر مردم یک جامعه است تنها از طریق دستگاه های اجرایی قابل حل نبوده و مشارکت و معاضدت و یاری خود مردم را می طلبد. اگر وقف در جامعه نهادینه شود افراد خیر و نیکوکار بخش قابل توجهی از کمبودها و تنگناهای جامعه را خودشناسی کرده و اموال و دارایی های خود را داوطلبانه در جهت رفع آن‌ها به کار خواهند بست.
متاسفانه این نهادهای مردمی با وجود برخورداری از قدمت و سابقه پر افتخار تاریخی آن گونه که شایسته است فراگیر نشده و نقش و تأثیرات فرهنگی و تربیتی آن در ابعاد گوناگون تا حدودی مکتوم و مستور مانده است. در اجرای برنامه‌های بلند مدت و میان مدت توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی، آنچه ذهن برنامه ریزان را بیشتر به خود مشغول می کند، محدودیت‌های منابع در مقابل مصارف بی حد و حصر است. در نتیجه کشورهایی در این امر موفق خواهند بود که بتوانند از تعدد و تنوع مالی برخوردار باشند. در کشور ما درآمدهای بالقوه موقوفات در صورت شناسایی کامل بهرهبرداری بهینه می‌تواند به طور مستقیم و غیر مستقیم بخشی از نیازهای کشور را تامین کند. یکی از ابعاد وقف بعد اقتصادی آن است در این تحقیق سعی شده است گوشه‌ایی از وقف با رویکرد اقتصادی آن مورد توجه قرار گیرد ( خمینی، 1376).
وقف بارزترین و روشن ترین مصداق احسان، انفاق، صدقه جاریه، تعاون و باقیات صالحات است که منشا خدمات فراوان اقتصادی، رفاهی، و بهداشتی در جامعه گردیده است. وجود صدها درمانگاه، بیمارستان، مدرسه و ... در سراسر کشورهای جهان شاهد و گواه آن است( دریکوند، 1386).
با این اوصاف بدیهی است توصیه فرهنگ وقف و تلاش برای دست یابی و موفقیت آن در ابعاد مختلف اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی به عنوان یکی از مسائل و دل مشغولی‌های مسئولان و صاحب نظران در کشورهای اسلامی و برخی کشورهای غیر اسلامی می باشد( ارجمند نیا، 1380،ص 10).
فهرست مطالب
مقدمه:1
فصل دوم: ادبیات نظری پژوهش14
شناخت فرهنگ وقف و اثرات مثبت آن بر توسعه اقتصادی پایدار14
2-1 بررسی مفهوم:14
2-1-1 وقف در لغت14
2-1-2 مفهوم وقف15
2-1-3 اقسام وقف15
2-2 نگاهی به وقف در قبل از اسلام16
2-3 پیشینه تاریخی وقف در جهان اسلام17
2-3-1 وقف در قرآن17
2-3-2 وقف در سیره پیامبر اسلام18
2-3-3 وقف در سیره ائمه معصومین19
2-4 وقف و سابقه تاریخی و شروط فقهی20
2-4-1 انعقاد وقف22
2-5 خصوصیات اجتماعی و اقتصادی وقف اسلامی23
2-5-1 کارکرد اجتماعی وقف25
2-5-2 کارکرد اقتصادی وقف:27
2-6 وقف و بهبود وضع اقتصادی جامعه:28
2-7 وقف در ایران و جهان30
2-8 وقف در سایر مذاهب و کشورهای مختلف31
2-8-1 وقف در ایران32
2-8-2 آسیب شناسی وقف در ایران35
2-9 کارکرد وقف در نهادهای فرهنگی و آموزشی:36
2-9-1 فرهنگ وقف در آموزش38
2-9-2 وقف مکان‌های آموزشی39
2-9-3 تأثیرات وقف بر برنامه آموزشی40
2-9-4 تعیین محتوای درسی در وقف نامهها40
2-9-5 تعیین مدت زمان تحصیل در وقف نامهها41
2-9 -6 تعیین نحوه اداره مدارس دروقف نامهها41
2-9-7سنت وقف در دانشگاههای جهان43
2-10 مفهوم توسعه:44
2-10-1 نقش وقف در توسعه44
2-10-2 وقف و توسعه اجتماعی45
2-10-3 وقف و توسعه فکری و فرهنگی46
2-11 تعریف پایداری:47
2-11-1 توسعه پایدار چیست49
2-11-2 تفهیم بنیادی توسعه پایدار51
2-11-3 توسعه پایدار از دیروز تا امروز52
2-11-4 مؤلفههای توسعه پایدار:54
2-11-5 ارکان اصلی توسعه پایدار:54
2-11- 6 اصول توسعه پایدار55
2-11-6-1 کنار گذاشتن تصور قدر قدرتی انسان55
2-11-6-2 عدالت وبرابری55
2-11-6-3 اکوسیستم بسیار مهمتر از درک و تصور فعلی است55
2-11-6-4 آشتی توسعه و پایداری55
2-11-6-5 مردم محوری56
2-11-6-6 مشارکت و وفاق56
2-11-6-7 برنامه جامع ، چرخه‌ای و تلفیقی56
2-11-6-8 دیدی سیستمی و کل گرایانه57
2-11-6-9 ساخت بر روی آنچه که وجود دارد:57
2-11-6-10 انعطاف پذیری57
2-11-6-11 استفاده عاقلانه از منابع57
2-11-6-12 تفکر جهانی و عمل محلی58
2-11-7 اهداف کلی توسعه پایدار :58
2-12 مؤلفههای توسعه پایدار در جهت رفاه اجتماعی61
2-13 رشد ، توسعه پایدار و توسعه پایدار اقتصادی62
2-13-1 توسعه پایدارازمنظراقتصادی64
2-13-2 نقش امنیت اقتصادی در تامین توسعه پایدار66
2-13-3 نقش وقف در تامین امنیت اقتصادی:67
2-14 ارتباط وقف در پایداری اقتصادی67
2-14-1 مؤلفههای وقف در توسعه پایدار اقتصادی69
2-15 تأثیر وقف بر استقلال اقتصادی و رشد و توسعه:70
2-16 تأثیر وقف بر تحقق عدالت اجتماعی و رفاه عمومی72
2-17 نقش وقف در توسعه پایدار اقتصادی74
2-17-1 نمونه‌ای موردی برای برسی و تفهیم بهتر موضوع75
2-17-1-1 مدارس75
2-17-1-2 نخستین مدرسه در اسلام76
2-17-1-3 باز شناسی ربع رشیدی (ربع: خانه، سرا و محله)78
2-17-1-4 هدف ربع رشید از احداث این فرهنگسرا78
2-17-1-5 مؤلفههای شهرک دانشگاهی ربع الرشید:79
2-17-1-6 نظام وقف در ربع الرشیدی79
2-17-1-7 ربع الرشیدی شهری با شاخصه‌های توسعه پایداری80
2-17-1-8 توجه به اقتصاد در ربع رشیدی81
2-17-1-9 دلایل ناپایداری شهرک ربع رشید81
2-18 نتیجه گیری:82
2-18-1 راهبردها85
2-18-2 راهكارها85
2-18-3 فرآیند طراحی شهرک دانشگاهی با محوریت وقف86
منابع
دانلود طرح توجیهی مدرسـه غير انتـفاعي